Jak najskuteczniej uczyć się języka obcego?

Używając wszystkich zmysłów – nie tylko słuchając, ale przy tym badając dany obiekt dotykiem, wąchając (tak, tak, węch ma również znaczenie), a nawet wspomagając się smakiem.

Używanie wszystkich zmysłów do nauczania języka obcego nazywa się nauczaniem holistycznym, całościowym. Dziecko poznaje świat bez przysłowiowego rozbierania go na części. Dla niego jest ważne to, co widzi, słyszy i doświadcza. Nie wystarcza mu powiedzieć, że piecyk jest gorący. Mały człowiek nie będzie unikał rozgrzanego piekarnika dopóty, dopóki nie dotknie i się nie przekona, jaki jest gorący. Jeśli poprosimy dziecko o przyniesienie plastikowego dzbanka i nawet mu opiszemy, jak wygląda rzecz, którą ma dostarczyć, nie możemy mieć pewności, że dostaniemy to, o co poprosiliśmy. Jeżeli dziecko nie widziało wcześniej takiego przedmiotu, nazwa mu nie pomoże go odnaleźć.

Dzieci bardzo dosłownie rozumieją otaczającą je rzeczywistość i tak samo dosłownie traktują polecenia przekazywane przez dorosłych. Pięcioletni chłopczyk poproszony przez spieszących się na spotkanie rodziców o przyniesienie „na jednej nodze” teczki taty podążył po nią, skacząc na jednej nodze. Wykonał dosłownie polecenie rodzica i nie mógł zrozumieć irytacji dorosłych – przecież zastosował się do ich prośby.

Wspomniane wyżej przykłady dają pewne wskazówki, jak uczyć małe dziecko języka obcego.

Po pierwsze, dzieci we wczesnym wieku przedszkolnym uczą się języka obcego w podobny sposób, jak ojczystego. Nie ma dla nich znaczenia, że dany przedmiot czy barwa mają dwie różne nazwy. Powtarzają obco brzmiące słowa za nauczycielem, łącząc je z konkretną rzeczą. Małe dzieci nie znają abstrakcyjnego myślenia, stąd ważnym jest, by wprowadzane w języku obcym słowa łączyć z demonstracją konkretnego obiektu, na przykład gdy wprowadza się kolory, należy mieć ze sobą karty lub jednokolorowe przedmioty w barwach, które stanowią temat lekcji. Przy wprowadzaniu nazw kolorów sprawdzają się barwne szale lub szarfy, które mogą udawać kolorowe rzeki, po których „płyną” wybrane dzieci, lub służyć do tworzenia kolorowych drużyn. Mali uczniowie, widząc kolor szala, dotykając go, podrzucając w górę kojarzą nazwę w języku obcym z konkretną barwą. Podobnie wprowadza się jakiekolwiek inne słownictwo, zawsze łącząc je z odpowiednim przykładem, czy to przedmiotu, czy czynności. Przykładowo, dzieci uwielbiają poznawać nazwy zwierząt, gdy mogą potrzymać w ręku maskotkę przedstawiającą danego przedstawiciela fauny. W ich pamięci słowo angielskie trwalej połączy się z doznaniami wizualno-dotykowymi, maskotka przedstawiająca dane zwierzę jest z reguły miękka, kolorowa, miła dla oka.

Również smak i zapach pomagają w zapamiętywaniu obco brzmiących słówek. Kto nie lubi smaku czekolady – dla większości z nas jest to bardzo przyjemy smak. Zapraszając dziecko zdaniem „Taste chocolate” (Spróbuj czekolady) i zachęcając do powtórzenia zaproszenia w języku angielskim, skierowanego do kolegi lub koleżanki, utrwala się dane słownictwo nie tylko przez powtarzanie zwrotu, ale też przez skojarzenie ze słodkim smakiem. Podobnie dzieje się z zapachem – jeśli mały uczeń po usłyszeniu polecenia „Smell the flower” powącha kwiatka, będzie kojarzył zapach z odpowiednim słowem.

Po drugie, efektywne nauczanie języka obcego wymaga szeregu ćwiczeń utrwalających wiedzę. Każde zajęcia powinny zawierać ćwiczenia powtórkowe poznanego już słownictwa i zwrotów. Należy przy tym wziąć pod uwagę, iż nie wszystkie dzieci są na tyle odważne, by prezentować samodzielnie nabytą wiedzę, znacznie łatwiej im wypowiadać się w grupie. W związku z tym korzystniej jest zaproponować najpierw powtarzanie chóralne poznanego słownictwa, a następnie dzieci wykazują się indywidualnie. Dzieci najłatwiej zapamiętują zwroty z piosenek i wierszyków, dlatego taka forma powtarzania jest nie tylko bardziej atrakcyjna dla małych uczniów, ale i przynosi lepsze rezultaty. W dodatku dzieci lubią śpiewać, każdą piosenkę lub rym można urozmaicić ruchem, który także jest atrakcyjny i pożądany przez małych słuchaczy – taki sposób powtarzania jest bardzo skuteczny i przyjemny dla dzieci.

Każde zajęcia z języka obcego powinny być tak pomyślane, by dzieci uczestniczyły w dość szybko zmieniających się naprzemiennych cyklach siedzących i wymagających ruchu czynności. Duża ilość różnorodnych gier i zabaw językowych pomaga utrzymać uwagę dziecka na wprowadzanym temacie, a przy tym jest to atrakcyjna forma pracy, gdyż związana z tym, co dzieci tak bardzo lubią i potrzebują – z ruchem, przemieszczaniem się, kreatywnością i spontanicznością.